„Archeologia – od łopaty do satelitów” to drugi wykład z cyklu „Przeszłość”, organizowany w ramach Uniwersyteckich Wykładów na Zamku. Odbędzie się 6 lutego 2024 r. o godzinie 18:00 w Centrum Kultury Zamek w Poznaniu, w Sali pod Zegarem.

Przedmiotem wykładu „Archeologia – od łopaty do satelitów” będą współczesne zmiany zachodzące w archeologii, szczególnie w zakresie stosowanych metod badawczych. Archeologia powszechnie kojarzy się z pracami wykopaliskowymi i wydobywaniem z ziemi rozmaitych zabytków. W europejskich strategiach ochrony dziedzictwa archeologicznego coraz silniej podkreśla się jednak potrzebę stosowania nieinwazyjnych metod badawczych.

Obecnie preferuje się głównie zdjęcia lotnicze wykonywane z różnych pułapów, lotnicze skanowanie laserowe, zobrazowania satelitarne oraz obrazowania hiper- i wielospektralne. Polskie tradycje wykorzystywania najstarszej z tych metod, czyli zdjęć lotniczych, sięgają lat 30. XX wieku. Istotną rolę w tej praktyce badawczej odgrywało akademickie środowisko w Poznaniu. W kształtowaniu nowych strategii wprowadzania metod teledetekcyjnych w zarządzaniu dziedzictwem archeologicznym również absolwenci UAM odgrywają czołową rolę.

Wykładowca

Prof. Włodzimierz Rączkowski – absolwent historii i archeologii na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, profesor nauk humanistycznych zatrudniony na Wydziale Archeologii UAM. Jego zainteresowania naukowe dotyczą krytycznej refleksji nad praktykami badawczymi archeologów (w tym roli teorii w badaniach archeologicznych), studiów osadniczych i nad przeszłymi krajobrazami, aplikacji metod teledetekcyjnych w archeologii, a także ich roli w ochronie dziedzictwa archeologicznego. Od końca lat 80. XX w. prowadził lotniczy rekonesans archeologiczny, który istotnie zmienił stosunek wielu polskich archeologów do jego potencjału poznawczego. Uczestniczył i kierował projektami finansowanymi przez instytucje polskie, międzynarodowe, a także Unię Europejską. W latach 2008–2011 stał na czele międzynarodowej organizacji Aerial Archaeology Research Group.

Organizatorzy: Centrum Kultury Zamek, Fundacja UAM, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Muzeum UAM.